هوشمند‌سازی مرز با غزه می‌تواند مانع نفوذ به قلمرو اسرائیل شود؟

چند روز پس از آن‌که جنگنده‌های اسرائیلی تحرکات مشکوکی را در منطقه مرزی نوار غزه با اسرائیل مشاهده کردند، مقامات امنیتی در تل‌آویو در صدد هوشمند‌سازی مرز با غزه شدند تا از نفوذ افراد از نوار غزه به قلمرو اسرائيل جلوگیری کنند.

نوار غزه از لحاظ جغرافیایی، از سمت شرق ۴۱ کیلومتر و از شمال هفت کیلومتر با اسرائیل مرز دارد و ساکنان غزه پیوسته می‌کوشند با عبور از مرزهای یادشده وارد خاک اسرائیل شوند.

البته اسرائیل زمانی در صدد ایجاد نصب دستگاه‌های هوشمند در منطقه مرزی با غزه شد که سربازان اسرائيلی هنگام گشت‌زنی از نقاط مرزی، بارها توسط جنگجویان وابسته به جناح‌های مسلح فلسطینی هدف حمله قرار گرفته و کشته شدند و ارتش اسرائیل متحمل خسارت‌های بسیار دیگری شد. همین امر باعث شد هاآرتسی هالیوی، فرمانده منطقه جنوبی اسرائیل، استفاده از هوش مصنوعی و حس‌گرهای پیشرفته برای اسکن و نظارت بر مرزها را به‌جای نیروی انسانی پیشنهاد کند.

در همین راستا، یوسف الشرقاوی، کارشناس امور نظامی، گفت: افزایش وابستگی اسرائیل به فناوری نظامی نمایانگر وجود نقص در ظرفیت و قابلیت‌های انسانی ارتش است و نشان می‌دهد که سربازان اسرائیلی توان محافظت از مرزها را ندارند و نمی‌توانند از نفوذ عناصر گروه‌های مسلح فلسطینی جلوگیری کنند و نظارت دقیقی بر مرزها داشته باشند.

البته این پنجمین باری است که اسرائیل اقدام به ساخت دیوارهای امنیتی در نزدیکی مرز با نوار غزه می‌کند، هم اکنون اسرائیل در حال ساخت دیوار فولادی هوشمند برای مقابله با تونل‌های ساخته شده توسط گروه‌های فلسطینی است. پیش از آن، اسرائیل دیوارهای دیگری مانند دیواری به شکل تپه شنی برای محافظت خودروهای نظامی از حملات موشکی، دیواری از درختان به عنوان راه حل برای جلوگیری از موشک‌های کوتاه‌برد و حصار دیگری به صورت نرده و سیم خاردار برقی برای جلوگیری از نفوذ عناصر وابسته به گروه‌های مسلح فلسطینی را در نوار مرز با غزه ایجاد کرده است.

از سوی دیگر، محمد مصلح، کارشناس امور اسرائیل، اظهار داشت که ارتش اسرائیل همواره در صدد چاره‌اندیشی برای تأمین امنیت و کنترل مرزهای غزه است و سعی دارد با استفاده از گزینه‌های مختلف این منطقه را تحت کنترل خود داشته باشد و ساخت موانع و حصارهای گوناگون نیز به همین دلیل است، اما علی‌رغم صرف میلیون‌ها دلار برای نصب جدیدترین فناوری‌های مراقبتی و دستگاه‌های پیشرفته، اسرائیل تا به حال نتوانسته است مانع نفوذ عناصر وابسته به جناح‌های مسلح فلسطینی به قلمرو خود شود. محمد مصلح عقیده دارد که اقدام ارتش اسرائیل به ایجاد مرزهای هوشمند، نشان‌دهنده ناتوانی سربازان اسرائیل در جلوگیری از نفوذ فلسطینیان است، اما هر قدر تل‌آویو در این زمینه هزینه کند نمی‌تواند مانع اقدامات گروه‌های مسلح فلسطینی شود، به ویژه این‌که فلسطینی‌ها در اغلب، ضمن پرتاب بالن‌های آتش‌زا روش‌هایی را برای حمله به اسرائیل به کار می‌برند که جلوگیری از آنها هزینه‌های بسیاری برای اسرائيل دارد.

به نظر می‌رسد حصار ساخته شده از سیم خاردار برقی که پس از خروج اسرائيل از نوار غزه در سال ۲۰۰۵ ایجاد شد، نتوانست تأثیر قابل ذکری برای محافظت از مرزهای اسرائیل داشته باشد، به ویژه این‌که از آغاز سال جاری تا کنون ۶۵ مورد نفوذ از این دیوار به ثبت رسیده است. اما این رقم در مقایسه با سال ۲۰۱۹ که حدود ۳۹۷ فلسطینی از طریق آن وارد اسرائیل شده اند، بسیار اندک است، در سال ۲۰۱۸، بیش از ۷۰۰ شهروند فلسطینی موفق شدند با عبور از این موانع به اسرائیل نفوذ کنند و همین امر باعث شد تل‌آویو در صدد ساخت دیوار هوشمند شود و برای تأمین امنیت مرزها، استفاده از هوش مصنوعی را آغاز کند.

البته دیوار جدید هوشمند، یک مرز فرضی به طول شش کیلومتر است که با دستگاه‌های پیشرفته هوشمند و ابزارهای جنگی و الکترونیکی با پتانسیل کاربردهای متعدد از جمله نظارت بر مهاجمان، سنجش و رهگیری موشک‌ها و کشف تغییرات در زمین که می‌تواند هرگونه اقدام برای ساخت تونل را آشکار کند، مجهز شده است.

در همین زمینه، آلون نمرودی، فرمانده یگان غزه ارتش اسرائیل گفت که ارتش سعی دارد میزان استفاده از فناوری را در عملیات نظامی، به ویژه برای کنترل مرزها افزایش دهد. وی افزود: ارتش اسرائیل در حال توسعه یک سامانه امنیتی پیشرفته است که شامل سلاح‌های خودکار، ربات‌‌های پرنده و ربات‌های پیشرفته دیگری برای گشت‌زنی در مرزها است و این ابزارهای هوشمند و توسعه‌یافته می‌توانند به جای نیروی انسانی مورد استفاده قرار گیرند و در کشف تونل‌ها و حملات نیروهای حماس در نزدیکی مرزهای اسرائيل کمک کنند.

دیوار هوشمند با استفاده از گشت‌های نظارتی که متشکل از ده‌ها پهپاد مجهز به سنسورهای اسکن فضایی و زمینی بوده و از طریق ماهواره‌ها با مرکز اطلاعاتی که نوار غزه را تحت پوشش دارد متصل است، منطقه مرزی با غزه را پیوسته تحت نظارت و کنترل دارد. علاوه بر آن، ربات‌های‌ نظامی مجهز به سلاح‌های کشنده نیز در منطقه مرزی در کمین متجاوزان و عناصر وابسته به جناح‌های مسلح هستند و می‌توانند به صورت خودکار به آنها شلیک کنند. ربات‌های یادشده با استفاده از حسگرها و دستگاه‌های شنود که هرگونه تحرک در زمین را تشخیص می‌دهند، می‌توانند به دیوار فولادی هوشمند کمک کنند. همچنان، در منطقه مرزی با غزه، اسکریپرها (زمین‌تراش) و وسائل نظامی خودکار مجهز به مسلسل‌های سنگین وجود دارد که توانایی بالایی در حمله و تعقیب داشته و از نفوذ جنگجویان فلسطینی به قلمرو اسرائیل جلوگیری می‌کنند.

آلون نمرودی معتقد است که پس از پایان کار دیوار مرزی هوشمند، نفوذ از نواز غزه به اسرائیل نهایت دشوار خواهد شد. اما یوسف الشرقاوی، کارشناس امور نظامی خاطرنشان کرد که نصب سنسورها و استفاده از ربات‌ها و سازوکارهای نظامی خودکار در مرزها بدون حضور مستقیم نیروهای امنیتی، نمی‌تواند آن‌گونه که انتظار می‌رود هدف مورد نظر را برآورده کند و مانع نفوذ جنگجویان به قلمرو اسرائیل شود.